Bałtyk się zmienia
Wzrost temperatury w zlewisku Morza Bałtyckiego wynoszący 0,08°C/dekadę jest wyższy od średniego wzrostu na całej Ziemi szacowanego na 0,05°C. Zmiany klimatu przejawiają się przede wszystkim przez zmniejszenie liczby bardzo zimnych dni, skrócenie czasu występowania pokrywy lodowej oraz zmniejszenie jej grubości na wielu rzekach i jeziorach, szczególnie tych we wschodniej i południowo wschodniej części zlewiska. Obserwuje się również wydłużanie okresu wegetacyjnego.
Procesy zachodzące w Bałtyku są wypadkową działań podejmowanych w całym zlewisku, w tym również zmian klimatu zachodzących na tym obszarze. Część powiązań nie jest jeszcze dobrze poznanych. Nakładają się na nie różnice w poszczególnych globalnych modelach i scenariuszach zmian klimatu.
Prognozy dla Bałtyku
Prognozy wskazują na dalszy wzrost temperatury w regionie Morza Bałtyckiego. Średnia roczna temperatura powietrza może zwiększyć się o 3-5°C w XXI wieku. Największe ocieplenie przewiduje się zimą na północy i wschodzie zlewiska, a latem na południu, co może wydłużyć sezon wegetacyjny o 20-50 dni na północy i 30-90 dni na południu.
Przewiduje się też wzmożony cykl hydrologiczny. Opady zimowe zwiększą się w zlewisku Morza Bałtyckiego, a letnie wzrosty wystąpią głównie na północy.
Te zmiany klimatyczne mogą prowadzić do zmniejszenia zasolenia Morza Bałtyckiego.
Skutki zmian klimatu
Jednym z najbardziej znanych skutków zmian klimatu jest wzrost poziomu mórz i oceanów wynikający z topnienia pokrywy lodowej. Prognozy dot. wielkości wzrostu poziomu Morza Bałtyckiego w XXI wieku są bardzo zróżnicowane, uzależnione od podejścia do modelowania, poziomu zaufania i niepewności. Wartości podawane przez specjalistów wahają się między 0,6 a 1,1 m.
Prognozowane zmiany klimatyczne i hydrologiczne w zlewisku Bałtyku wpłyną na warunki biochemiczne i życie biologiczne. Dostępność składników odżywczych, głównie fosforu i azotu, ogranicza życie organiczne.
Działalność człowieka a życie w Bałtyku
Intensywne rolnictwo i przemysł dostarczają znaczące ilości tych związków do morza, osiągając szczyt w około 1980 roku. W 2017 roku Niemcy i Polska miały najwyższe zużycie nawozów azotowych i fosforowych.
Ładunek substancji organicznych i biogennych dostarczanych rzekami z Polski zmniejsza się przez ostatnie 20 lat, choć może się zwiększać w związku z warunkami, takimi jak powodzie. Człowiek może nasilać negatywny wpływ na Bałtyk w kontekście zmian klimatycznych.
Możliwe scenariusze
Modele matematyczne wskazują na przyszłe niewielkie zmniejszenie obszarów deficytu tlenu w morzu.
Warunki życia organizmów zależą od pH wody, głównie od zawartości CO2 w atmosferze. Pesymistyczny scenariusz emisji CO2 może prowadzić do znacznego obniżenia pH wody.
Wzrost temperatury może wpłynąć na różnorodność biologiczną Bałtyku. Zmiany klimatu mogą sprzyjać wypieraniu organizmów zimnowodnych przez gatunki ciepłowodne.
Ograniczenie zanieczyszczeń to konieczność
Dokładny przebieg i skala niektórych zmian w Morzu Bałtyckim pozostają częściowo nieznane. Modele matematyczne często dają różnorodne wyniki ze względu na złożone powiązania procesów w morzu i zlewisku. Mimo to, by ograniczyć negatywny wpływ człowieka na Morze Bałtyckie, potrzebne jest dalsze zmniejszanie antropogenicznych działań w urbanizacji, intensywnym rolnictwie i przemyśle. Zanieczyszczenia z tych źródeł, transportowane rzekami, szkodzą ekosystemowi i parametrom fizykochemicznym obszaru.
