Fundusze unijne wywołały boom inwestycyjny w Polsce Wschodniej
W ostatnich latach blisko 2,3 mld zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego trafiło na rozbudowę infrastruktury drogowej we wschodnich województwach Polski – taki jest bilans wszystkich edycji konkursu Infrastruktura drogowa w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. – Osoby, które przez 10 lat nie odwiedzały tego regionu, nie będą w stanie go poznać – mówi Maciej Berliński z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, która realizowała program. Białystok dzięki funduszom z tego konkursu zrealizował trzy duże inwestycje, m.in. fragment obwodnicy miasta i wylotówki w stronę Warszawy. – Nie byłoby tych inwestycji, gdyby nie wsparcie unijne, bo miasta nie byłoby stać na tak wielki wysiłek finansowy – mówi prezydent Tadeusz Truskolaski.
– Infrastruktura w Polsce Wschodniej dzięki dwóm edycjom programu wspierającego ten obszar zmieniła się diametralnie. Mówimy zarówno o zmienionej infrastrukturze drogowej, w ramach której wybudowaliśmy ponad 500 km nowych dróg lub przebudowaliśmy istniejące, ale też zmieniliśmy transport publiczny w miastach wojewódzkich Polski Wschodniej – przybyło ponad 700 środków taboru, zarówno trolejbusy, autobusy, jak i tramwaje – wymienia w rozmowie z agencją Newseria Biznes Maciej Berliński, dyrektor Departamentu Projektów Infrastrukturalnych w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. – Wybudowaliśmy infrastrukturę uczelni wyższych, parki naukowo-technologiczne, centra konferencyjne, centra targowe, a dodatkowo stworzyliśmy bardzo duży ponadregionalny projekt turystyczny związany z turystyką rowerową, czyli Green Velo.
Celem konkursu Infrastruktura drogowa w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia (POPW – działanie 2.2) było sfinansowanie projektów na drogach krajowych i wojewódzkich w regionie, które połączą go z siecią dróg krajowych, i włączenia w transeuropejską sieć transportową (TEN-T). Realizowane inwestycje miały m.in. poprawić bezpieczeństwo ruchu drogowego, zmniejszać zatłoczenie i zwiększać przepustowość dróg czy też przyczyniać się do poprawy stanu środowiska.
– Sytuacja społeczno-gospodarcza w Polsce Wschodniej spowodowała, że ten obszar jest w szczególnym zainteresowaniu polityki regionalnej Komisji Europejskiej. Dlatego powstał dodatkowy, dedykowany program, dzięki któremu zintensyfikowaliśmy wsparcie zarówno projektów infrastrukturalnych, jak i przedsiębiorców tak, aby wzmocnić również oddziaływanie pozostałych programów krajowych i regionalnych – wyjaśnia Maciej Berliński.
Ostatni nabór wniosków miał miejsce jesienią 2021 roku. Wybrano trzy projekty: w województwie podkarpackim – DW 878 na odcinku od Rzeszowa do DW 869, województwie podlaskim – przebudowa DW 682 i 681 na odcinku Łapy – Roszki-Wodźki oraz rozbudowa DW 764 w Kielcach w województwie świętokrzyskim. Łączne wsparcie ze środków unijnych to blisko 296 mln zł, przy czym łączny koszt inwestycji to prawie 517 mln zł.
– W dwóch realizowanych edycjach programu Polski Wschodniej wspieraliśmy infrastrukturę drogową. W pierwszej edycji programu była to infrastruktura związana z drogami wojewódzkimi i krajowymi na obszarze całych województw. I tutaj powstały dwa flagowe projekty mostowe łączące województwa Polski Wschodniej. Natomiast w drugiej edycji programu wspierano miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne jako lokomotywy rozwoju regionów. Wsparcie kierowano zarówno na drogi wojewódzkie, jak i drogi w zarządzie prezydentów tych miast – wyjaśnia dyrektor Departamentu Projektów Infrastrukturalnych PARP.
Jak podkreśla, w ramach obecnego programu zrealizowano blisko 30 inwestycji, z czego dwie są na ukończeniu, a przyznane dofinansowanie to ok. 2,3 mld zł.
– Są to często inwestycje strategiczne dla miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych – podkreśla Maciej Berliński.
Jedna z inwestycji na Podkarpaciu znacząco poprawi dostępność do lotniska Rzeszów-Jasionka, inna – droga AAA w Olsztynie – zwiększyła dostępność tego miasta i wyprowadziła z niego uciążliwy ruch transportowy. Wśród beneficjentów działania 2.2 POPW jest Białystok.
– W ramach konkursu Infrastruktura drogowa zrealizowaliśmy trzy wielkie inwestycje, łącznie na kwotę 760 mln zł z dofinansowaniem unijnym 590 mln zł. Są to chyba najpiękniejsze trasy w mieście. Jedna to Trasa Niepodległości z 11 dwupoziomowymi skrzyżowaniami. Druga to jest część ulicy Ciołkowskiego, dwa pasy ruchu po dwie jezdnie. Trzecia, bardzo ważna dla Białegostoku, to tzw. węzeł Porosły – wymienia Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku.
Ta przebudowa DK8 oraz fragmentów DW676 i 669 znacząco poprawi połączenie komunikacyjne miasta z centralnymi i południowo-zachodnimi regionami kraju, m.in. Warszawą. Jak podkreśla prezydent, bez wsparcia unijnego miasto nie byłoby w stanie udźwignąć ciężaru finansowego związanego z tymi projektami. Łącznie pokryło ono 77 proc. kosztów.
– Te trzy inwestycje wpłynęły w sposób znakomity na zwiększenie drożności naszego układu komunikacyjnego, dlatego że one domykały tzw. wewnętrzną obwodnicę miejską. Łącznie ta obwodnica ma 28 km i przenosi z jednej strony ruch tranzytowy, którego nie powinno być w mieście, ale ciągle jest, a po drugie, promieniście od obwodnicy odchodzą ulice, którymi można dojechać do centrum. To bardzo skraca czas i drogę dojazdu – mówi Tadeusz Truskolaski. – Jak ktoś wjeżdżał do Białegostoku pięć lat temu, to miał mieszane uczucia, bo wjeżdżał bardzo wąską drogą, gdzie tworzyły się gigantyczne korki już od Choroszczy. Teraz jest wspaniały wjazd.
Również w perspektywie finansowej 2021–2027 przewidziany jest program dla Polski Wschodniej (Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej), którego budżet to ponad 11 mld zł. Będzie z niego korzystać sześć województw – do lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego dołączy także część Mazowsza (bez Warszawy i dziewięciu otaczających ją powiatów). W ramach programu PARP będzie wdrażała działania z zakresu m.in. infrastruktury drogowej czy zrównoważonej mobilności miejskiej.
