Ochrona przeciwpożarowa nośnych konstrukcji drewnianych | Promat PROMADUR
Drewno - zaliczane do grupy naturalnych polimerów lignocelulozowych, jest stosowane od zarania wieków jako materiał budowlany. Posiada ono wiele zalet i wad, spośród których przede wszystkim należy wymienić jego wysoką obrabialność, brak odporności na działanie wody, korozji biologicznej oraz ognia. Drewno podczas spalania wytwarza mechanizm ochronny, w postaci zwęglonej warstwy zewnętrznej izolującej rdzeń. Powoduje to ograniczenie dopływu tlenu, co bardzo spowalnia proces spalania wnętrza (średnio 0,8 mm/min). W ten sposób zabezpiecza rdzeń przekroju, a w związku z tym i całą konstrukcję nośną przed zniszczeniem. A przecież pod względem reakcji na ogień zgodnie z [PN-EN 13501-1:2008 A1:2010] drewno ma najczęściej klasę D.
Niezależnie od systemu wykrywania i gaszenia pożarów, palne materiały budowlane zabudowane w obiektach winny być skutecznie zabezpieczone przed działaniem ognia. Aktualny rozwój technologiczny umożliwia skuteczne zabezpieczenie palnych materiałów, w tym drewna. Dla biernych izolacji ogniochronnych najistotniejszym parametrem jest odporność ogniowa. Odporność ogniowa – to miara czasu, w którym element budowlany zachowuje swoje właściwości (funkcje użytkowe) podczas pożaru lub osiąga jeden ze stanów granicznych. Wyrażona jest w minutach jako R15, R30, R60 itd. Oznaczenie R określa zdolność do przenoszenia obciążeń konstrukcji dla wskazanego czasu, podanego w minutach.
Kształt i geometria przekroju poprzecznego jest ważnym czynnikiem wpływającym na zachowanie się elementu konstrukcyjnego w wyniku pojawienia się ognia. Dla elementów drewnianych głównym powodem utraty nośności w sytuacji pożaru jest redukcja charakterystyk geometrycznych przekroju wskutek ubytku materiału.
Sposoby zabezpieczeń budowlanych konstrukcji drewnianych wynikają z doboru najefektywniejszej ochrony pożarowej. Należy je przede wszystkim izolować przed destrukcyjnym działaniem ognia. Może to być:
- obudowa konstrukcji, (np. za pomocą płyt g-k ogniochronnych),
- izolacja niereaktywna (np. wełna mineralna).
- masa natryskowa, (można aplikować na dowolny kształt),
- farba ognioochronna, (powłoka pęczniejąca pod wpływem temperatury),
Te zabezpieczenia nie przyczyniają się do zmiany chemicznej elementu, tylko tworzą obudowę, powłokę, która zmniejsza przepływ ciepła do chronionego elementu i hamuje jego degradację termiczną, opóźnia zapłon lub spowalnia spalanie. Stosowanie środków ogniochronnych w znacznym stopniu może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka związanego z powstaniem i rozwojem pożaru oraz ograniczenia jego rozprzestrzeniania się na inne obiekty. Poprzez zastosowanie nowoczesnych systemów ochrony w znaczący sposób można zmienić takie parametry pożarowe, jak:
- podatność na zapalenie (obniżenie jej),
- wydłużenie czasu do zapalenia,
- szybkość rozprzestrzeniania płomienia i spalania materiału,
- wielkość i szybkość wydzielanego ciepła w trakcie pożaru,
W konsekwencji prowadzi to do zahamowania rozwoju pożaru i umożliwienia ewakuacji.
Mechanizmy działania środków ogniochronnych można sklasyfikować według sposobów wpływu na drewno, np.:
- hamowanie wzrostu temperatury drewna
- wytwarzanie gazowych powłok ochronnych
- wytwarzania trudno zapalnej powłoki węglowej lub warstwy krzemianowej
- odbijanie promieniowania cieplnego (ekranizacja)
- itp.
Ze względu na sposób stosowania, środki i systemy ogniochronne dzielą się na dwie grupy
- impregnaty ogniochronne wnikające w drewno, stosowane z reguły w postaci roztworów wodnych lub w innych rozpuszczalnikach (np. ciekły NH3),
- powłoki działające powierzchniowo, tworzące na powierzchni drewna warstwę ochronną, stosowane w postaci lakierów, farb (często pęczniejących, niepalnych), folii i włókien, cienkich barier ogniowych,
Jeżeli środki wnikające w drewno są stosowane metodami malowania lub natrysku - to charakteryzują się one zazwyczaj niższą skutecznością od środków powłokowych.
Masy natryskowe są przydatne dla konstrukcji, gdzie estetyka wykończenia nie jest elementem kluczowym. Farba reaktywna PROMADUR® zdecydowanie przewyższa je uzyskiwanym efektem estetycznym dzięki wysokiej transparentności.
Masy natryskowe można nakładać na dwa sposoby. Pierwsza metoda tzw. sucha, polega na łączeniu i mieszaniu fabrycznej suchej masy z wodą lub ciekłym spoiwem w dyszy pistoletu agregatu natryskowego. Ma to zapobiegać ubytkom materiału natryskiwanego. Druga metoda tzw. mokra polega na zarobieniu suchej mieszanki z wodą, a potem używając agregatów pompowo-natryskowych nanoszona jest na element. Grubości mas natryskowych wahają się od 10 do 100 mm, nawet w kilku warstwach. Do wad takiej technologii zaliczymy:
- nierówności powierzchni faktury,
- podczas aplikacji dość często występują zabrudzenia sąsiednich elementów,
- niewystarczająca odporność na działanie czynników atmosferycznych.
Bardzo popularnym , skutecznym, często estetycznym sposobem uzyskania odporności ogniowej jest stosowanie obudów specjalnymi płytami ogniochronnymi. Wykorzystane są płyty na spoiwie gipsowym, cementowo-wapiennym, cementowym itp. zbrojone włóknem szklanym oraz różnymi wypełniaczami. Mogą to być również okładziny z wełny mineralnej.
Największą wadą tych rozwiązań jest długi czas montażu. Obudowy takie najczęściej wymagają własnej konstrukcji nośnej, łączników mechanicznych (szpilki, wkręty, klamry) i specjalnych zapraw, odpornych na działanie wysokiej temperatury, wypełniających połączenia (styki płyt).
Zazwyczaj powłoki opóźniające rozprzestrzenianie ognia występują w formie farb, lakierów lub impregnatów. Wśród najstarszych zabezpieczeń ogniochronnych znajdziemy izolacje powłokowe, które wciąż pozostają bardzo efektywną metodą zabezpieczania konstrukcji drewnianych przed ogniem.
Dawniej ograniczenie palności drewna uzyskiwano np. poprzez moczenie go w wodzie morskiej. Potem stosowano farby z dodatkiem mleka wapiennego lub kredy malarskiej, które opóźniały zapłon i szybkość spalania elementów drewnianych. Obecnie najczęściej stosuje się powłoki pęczniejące pod wpływem temperatury jako izolacje powłokowe.
Powłoki pęczniejące w temperaturze powyżej +200oC przybierają postać wielokomórkowej warstwy izolującej element konstrukcyjny. Warstwa ta sukcesywnie ulega zwęgleniu, poczynając od warstw zewnętrznych. Nowoczesna technologia pozwala zwiększyć grubości warstwy pęczniejącej nawet 50-krotnie, co znacznie poprawia skuteczność tego rozwiązania.
Łatwość aplikacji oraz niewielka grubość warstwy i duża estetyka jest zaletą tego typu izolacji. Mała odporność podstawowej powłoki na uszkodzenia mechaniczne nie jest problemem dla PROMAT-u . Celem poprawy właściwości mechanicznych PROMADUR® (np. odporności na ścieranie) oraz zwiększenia odporności na wilgoć bez obniżenia klasy odporności ogniowej chronionych elementów drewnianych stosuje się nawierzchniowo jednoskładnikową powłokę - PROMADUR® Top Coat.
Promat dostarcza wysokiej jakości produkty przeznaczone do biernych systemów zabezpieczeń przeciwpożarowych. Każdy produkt charakteryzuje się unikalną specyfikacją celem zaoferowania odpowiedniego rozwiązania dla różnych projektów.
Odporność ogniowa elementu drewnianego zależy od jego przekroju, kształtu, materiału, z jakiego został zrobiony (rodzaj drewna: iglaste lub liściaste, drewno lite, klejone, piłowane, strugane), gęstości drewna, dostępności tlenu oraz ilości i jakości zastosowanych powłok ogniochronnych. W zależności od powyższych czynników PROMADUR® podnosi klasę odporności ogniowej elementów drewnianych do 120 minut (R120).
PROMADUR® stosuje się w celu obniżenia stopnia palności powierzchni drewnianych. Zgodnie z PN-EN-13501 jest wyrobem niezapalnym, co stanowi najwyższą możliwą klasę dla drewna naturalnego chronionego przed ogniem z zastosowaniem powłoki reaktywnej.
Jej zalety to:
- wysoki stopień przezroczystości (po aplikacji widoczna struktura drewna);
- zabezpieczenie do klasy odporności ogniowej R120;
- jest reaktywną farbą ogniochronną najnowszej generacji (aktywowana temperaturą - farba pęczniejąca) obniżającą stopień palności elementów drewnianych;
- odporność ogniowa drewnianych elementów nośnych (kolumn, belek, stropów i ścian) zostaje podniesiona poprzez zastosowanie już pojedynczej powłoki PROMADUR®.
PROMADUR® jest przyjazny dla środowiska ze względu na niską zawartość LZO i brak w składzie formaldehydów.
PROMADUR® jest specjalistyczną powłoką ogniochronną, którą należy nanosić na powierzchnię drewna przy użyciu pędzla lub wałka (wałki o krótkim włosiu) lub – w przypadku bardzo dużych powierzchni – z użyciem sprzętu do natrysku hydrodynamicznego.
Taka prostota sposobu nakładania powoduje że PROMADUR® przoduje wśród innych systemów biernej ochrony pożarowej. Konstrukcyjne lite drewno, płyty wiórowe i sklejka (min. grubości 12 mm) chronione z zastosowaniem PROMADUR® w ilości 300 g/m 2 osiągają klasę reakcji na ogień B-s1, d0.
PROMADUR® Top Coat (około 80 - 100 g/m2) poprawia odporność na wilgoć i charakterystykę mechaniczną (włączając w to odporność na ścieranie).