Posadź wierzbę - akcja WFOŚiGW w Gdańsku
21 marca to nie tylko pierwszy dzień wiosny, to także Dzień Wierzby. W Polsce występuje 21 gatunków wierzby. Najczęściej spotykane to wierzba biała, krucha i wiciowa.
Przez lata wierzby były charakterystycznym elementem polskiego, wiejskiego krajobrazu. Sadzono je na miedzach, wzdłuż dróg, na polach, rosły też nad brzegami strumieni, rzek i stawów oraz na mokradłach, tworząc zbiorowiska leśne zwane łęgami.
Niestety, obecnie wierzby znikają z krajobrazu. Brzegi rzek, przy których rosły, są regulowane i utwardzane. Wycinane są drzewa rosnące na polach, znikają wierzby przydrożne. Krajobraz staje się przez to mniej ciekawy i mniej urozmaicony. Brak wierzb wpływa także na spadek bioróżnorodności. Wierzby i tworzone przez nie skupiska są znakomitym siedliskiem dla wielu gatunków zwierząt. W łęgach gniazduje ponad sto gatunków ptaków. Swoje schronienie znajdują tu sikory, mazurki, pliszki, dudki, kraski czy pójdźki. Z miękkiego drewna wierzb chętnie korzystają dzięcioły i drozdy. Ale nie tylko ptaki kochają wierzby … Do amatorów wierzbowych dziupli z zalegającym próchnem należy chrząszcz i pachnica dębowa. Ze schronień w popękanych pniach korzystają także zające, jeże i liczne drobne gryzonie.
Wierzby są jednym z nielicznych gatunków drzew, które dobrze znoszą ogławianie, czyli regularne przycinanie, podczas którego usuwa się wszystkie gałęzie z wierzchołka drzewa. Gałęzie wierzby bardzo szybko odrastają, zabieg taki powinno się powtarzać co 3-5 lat.
Wierzby nad brzegami rzek umacniają je, regulują poziom wody, oczyszczają wodę i glebę. Korzenie tych drzew wychwytują nawet 80% zanieczyszczeń, świetnie sprawdzają się zatem w rekultywacji wód i gruntów. Gałęzie wierzb służą także jako biomasa, wykorzystuje się je powszechnie jako materiał opałowy.
Wierzby są roślinami miododajnymi, szczególnie gatunki wcześnie kwitnące. Miód wierzbowy ma bardzo jasny kolor i delikatny smak.
Wierzby sadzone były na podmokłych terenach, gdyż pomagały w melioracji gruntów, działały jak pompy wyciągające z ziemi nadmiar wody. Rzędy wierzb sadzone blisko rzek stanowiły naturalną zaporę w czasie powodzi, zatrzymywały krę podczas roztopów.
Ostatnio zaprzestano sadzenia nowych wierzb, nie są też przycinane korony starych drzew. Zanik wierzb poważnie ogranicza bioróżnorodność. Jak można temu zaradzić? Zasadzić wierzbę, po prostu. Jak to zrobić? Prosty przepis znajduje się na stronie www.ekokalendarz.pl
Wczesną wiosną kiedy ziemia nie będzie już zamrożona utnij z wierzby gałązkę o średnicy 0,5 – 1 cm i długości około 50 cm. Znajdź miejsce, gdzie chcesz zasadzić wierzbę (pamiętaj, że lubi ona wilgotne podłoże), zrób śrubokrętem długi na około 20 cm dołek, włóż w niego gałązkę i jeśli jest taka potrzeba zasyp zbyt duży dołek. Odwiedzaj swoją sadzonkę w czasie suchych i gorących dni i podlewaj ją. Na wiosnę następnego roku na Twojej sadzonce powinny pojawić się pierwsze listki.
Wierzby mają duże znaczenie dla przyrody i kultury polskiej. Warto je chronić!
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku od wielu lat dofinansowuje sadzenie i pielęgnację wierzb w otulinie Parku Krajobrazowego Mierzeja Wiślana. Dzięki temu tworzą się zadrzewienia śródpolne i korytarze ekologiczne. Ma to duże znaczenie dla krajobrazu Żuław.
Źródło: WFOŚiGW Gdańsk
