Polska na drodze do zeroemisyjnej gospodarki - raport o pompach ciepła | PORT PC

Osiągnięcie głębokiej redukcji gazów cieplarnianych lub nawet neutralności klimatycznej do 2050 roku jest możliwe. Będzie jednak wymagało od Polski wyjścia w polityce wewnętrznej poza scenariusze rozważane dotychczas w krajowej debacie publicznej. Nowy raport WiseEuropa pod redakcją Macieja Bukowskiego przedstawia propozycje niezbędnych zmian, pokazując, że nie tylko umożliwią one osiągnięcie celów klimatycznych, lecz także pozwolą na efektywne wykorzystanie szans jakie płyną z niskoemisyjnej transformacji gospodarki.

Na podstawie analizy wyzwań, z jakimi w najbliższym czasie będzie się mierzyć Polska polityka klimatyczno-energetyczna, eksperci WiseEuropa przedstawili w raporcie 9 kluczowych elementów „Nowego otwarcia polskiej polityki klimatycznej”:

Osiągnięcie głębokiej redukcji gazów cieplarnianych lub nawet neutralności klimatycznej do 2050 roku jest możliwe. Będzie jednak wymagało od Polski wyjścia w polityce wewnętrznej poza scenariusze rozważane dotychczas w krajowej debacie publicznej. Nowy raport WiseEuropa pod redakcją Macieja Bukowskiego przedstawia propozycje niezbędnych zmian, pokazując, że nie tylko umożliwią one osiągnięcie celów klimatycznych, lecz także pozwolą na efektywne wykorzystanie szans jakie płyną z niskoemisyjnej transformacji gospodarki.

Na podstawie analizy wyzwań, z jakimi w najbliższym czasie będzie się mierzyć Polska polityka klimatyczno-energetyczna, eksperci WiseEuropa przedstawili w raporcie 9 kluczowych elementów „Nowego otwarcia polskiej polityki klimatycznej”:

1. Rzeczywiste włączenie polityki klimatycznej do polskiej agendy rozwojowej, w tym zapewnienie niezbędnych zasobów do przygotowywania, konsultowania i wdrożenia założeń strategicznych oraz ram prawnych wspierających zeroemisyjną transformację polskiej gospodarki (budowanie kompetencji administracji publicznej, instytucji badawczych, sektora prywatnego oraz organizacji pozarządowych).
2. Stworzenie spójnej, długookresowej wizji przejścia Polski do zeroemisyjnej gospodarki w perspektywie 2050 roku, która powinna być jednocześnie punktem odniesienia dla celów średniookresowych oraz bieżących zmian prawnych.
3. Wzrost ambicji na rok 2030 w porównaniu do założeń KPEiK uwzględniający konieczność przygotowania się Polski na szybką redukcję emisji w latach 30 i 40 oraz przekładający się na spójny zestaw interwencji sektorowych z zapewnionym finansowaniem i systemem monitorowania w fazie wdrożeniowej.
4. Akceptacja schyłkowego charakteru górnictwa i konieczności wycofania konwencjonalnej energetyki węglowej w perspektywie najbliższych 20-30 lat oraz przesunięcie debaty wokół przyszłości elektroenergetyki w Polsce na dyskusję o realnych sposobach zbudowania niemal zeroemisyjnego systemu energetycznego do 2050 r., dostarczającego nawet dwukrotnie więcej energii niż obecnie.
5. Przygotowanie kompleksowej strategii modernizacji budynków mieszkalnych i użytkowych, łączącej (zrewidowane wobec stanu obecnego) pilne działania na rzecz ograniczenia smogu (normy paliw, wymiana źródeł ciepła) z rozłożonymi w czasie inwestycjami w głęboką termomodernizację oraz eliminację paliw kopalnych jako źródła ciepła.
6. Zapewnienie terminowej rozbudowy infrastruktury dla elektromobilności oraz paliw alternatywnych wraz z adekwatnym finansowaniem rozwoju transportu publicznego (zarówno między miastami, jak i w ich obrębie), w sposób pozwalający na trwałe odwrócenie trendu wzrostu zużycia paliw ropopochodnych.
   Stworzenie strategii niskoemisyjnej transformacji polskiego przemysłu oraz zapewnienie sprzyjających ram regulacyjnych umożliwiających wczesne wdrożenie przełomowych innowacji procesowych w kraju.
7. Uwzględnienie globalnych wyzwań polityki klimatycznej w polityce zagranicznej oraz proeksportowej.
8. Wdrożenie zasad zrównoważonego finansowania oraz monitorowania ekspozycji polskich instytucji finansowych na ryzyka klimatyczne, w tym na ryzyko zaangażowania w branżach emisyjnych.

„Obecnie w Polsce brakuje strategicznej refleksji nad polityką klimatyczną, w tym nad skalą i tempem zmian jakie wywoła w kolejnych dekadach oraz jej szerszym kontekstem międzynarodowym. Bez porzucenia reaktywnego podejścia do procesów globalnych, Polska będzie wiecznie spóźniona z transformacją, ponosząc związane z tym koszty finansowe, społeczno-ekonomiczne oraz polityczne.” – mówi Maciej Bukowski, prezes WiseEuropa.

Autorzy raportu podkreślają, że dla polskiej polityki klimatycznej ostatnie dziesięć lat były dekadą straconą, a brak systemowego wsparcia zmian technologicznych i organizacyjnych w energetyce, budynkach i transporcie przełożył się na zbyt wolny postęp w obniżaniu emisyjności tych sektorów, rozwoju OZE i poprawie efektywności energetycznej.

W raporcie pokazano, że pomimo niewystarczająco ambitnych działań umożliwiających niskoemisyjną transformację, można mieć nadzieję, że nowe otwarcie w polskiej polityce klimatycznej jest możliwe. Pod wpływem trendów technologicznych i regulacyjnych, rośnie zrozumienie potrzeby transformacji energetycznej wśród krajowych decydentów oraz środowisk eksperckich. Zbiega się to w czasie z okresem tworzenia szczegółowych ram dla przebudowy polskiego systemu paliwowo-energetycznego, które powinny zostać zawarte w Krajowym Planie na rzecz Energii i Klimatu, a także długoterminowej strategii niskoemisyjnej. Jak mówi Aleksander Śniegocki, ekspert WiseEuropa „Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku w Polsce jest możliwe, jednak będzie wymagało daleko idących zmian w systemie energetycznym oraz całej gospodarce. Obecna debata publiczna skupiona na celach na 2030 rok zupełnie pomija szanse i wyzwania z tym związane.”

Autorzy pokazują, że dyskusje dotyczące krajowej polityki klimatycznej od lat poświęcone są jedynie ograniczonej liczbie problemów, co uniemożliwia zarówno realizację celów Porozumienia Paryskiego, jak i budowę nowych przewag konkurencyjnych kraju. Dlatego w raporcie podkreślona została konieczność przedstawienia ambitnej wizji zmian we wszystkich sektorach, w tym w sektorze finansowym, który mimo kluczowej roli w procesie transformacji pozostaje bierny, a czasem wręcz przeciwny finansowaniu zrównoważonych inwestycji.

„Zaangażowanie sektora finansowego w redukcję emisji zależne jest od krajowej polityki. Precyzyjnie zdefiniowane cele strategiczne na poziomie sektorowym oraz towarzyszące im zmiany regulacyjne w branżach pozafinansowych pozwolą na lepsze zarządzanie oczekiwaniami rynku finansowego, zapewniając rzeczywistą realokację środków w kierunku zrównoważonym.” –zaznacza Zofia Wetmańska, ekspert WiseEuropa.

W 2019 roku państwa członkowskie Unii Europejskiej muszą zakończyć prace nad Krajowymi Planami na rzecz Energii i Klimatu do 2030 roku (KPEiK), a także długoterminowymi strategiami niskoemisyjnymi do 2050 r. Dokumenty te powinny wskazywać, w jaki sposób poszczególne kraje zamierzają kontrybuować do realizacji celów Wspólnoty, w tym do budowy gospodarki zeroemisyjnej w roku 2050.

Autorzy raportu przestrzegają, że ignorując zmieniające się otoczenie polityki klimatycznej oraz nie podejmując niezbędnych działań, Polska sama lokuje się na pozycji europejskiej marudera, ponosząc związane z tym koszty finansowe i polityczne oraz tracąc szanse rozwoju na rosnących rynkach niskoemisyjnych dóbr i usług.

Kliknij TUTAJ aby pobrać raport.

Źródło: WiseEuropa – Fundacja Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych i Europejskich