7 proc. butelek zwrotnych przepada w śmieciach
Branża piwowarska to jedyny sektor w dziedzinie produkcji napojów, gdzie konsumenci w dużej skali mogą oddawać butelki zwrotne do ponownego napełnienia. Dla Grupy Żywiec piwo w opakowaniach zwrotnych to ponad połowa sprzedaży, a jednak wciąż 7 proc. butelek nie znajduje drogi powrotnej do browaru, kończąc swoje życie na wysypiskach śmieci. To dlatego, że… aż połowa konsumentów piwa nie odnosi butelek zwrotnych do sklepów.
Jak wynika z dyskusji podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy, w której wzięli udział przedstawiciele biznesu, organizacji odzysku oraz Ministerstwa Środowiska, droga do skutecznego wdrożenia europejskiego pakietu Circular Economy (gospodarki o obiegu zamkniętym) wiedzie przez współpracę wszystkich uczestników systemu obrotu opakowaniami.
Potrzebna jednak jest także minimalizacja barier dla konsumentów. Pożądane są też nowe modele biznesowe, które pozwolą nadać opakowaniom nowe życie. Producenci zaś powinni już na etapie projektowania opakowań zmniejszać ilość surowca i jego potencjalny negatywny wpływ na środowisko.
Jak wynika z Raportu Wpływu Grupy Żywiec, w 2017 roku firma odchudziła swoje szklane butelki o odpowiednio 35 gram i 39 gram, co zredukowało emisję CO2 o 2,3 tys. ton. Dzięki ekologicznym modyfikacjom puszek browar używa rocznie 200 ton mniej aluminium.
Zaskakujące wyniki przyniosło natomiast badanie zrealizowanych na zlecenie Grupy Żywiec przez Kantar Millward Brown. Okazało się, że aż połowa Polaków nie oddaje butelek zwrotnych. I chociaż druga połowa konsumentów piwa zwraca butelki do sklepów to - spośród nich aż 1/3 robi nie robi tego „zawsze”, ale „często” lub „zazwyczaj”. Okazało się, że największa barierą w dążeniu do wzrostu odsetka zwrotów, jest… konieczność okazania paragonu zakupu.
Mimo że system opakowań zwrotnych funkcjonuje w Polsce od lat, to niestety - wg wyliczeń Grupy Żywiec – 7 proc. butelek nie wraca z powrotem do browaru. W związku z tym w 2017 roku Grupa Żywiec dokonała skomplikowanej operacji zmiany ceny kaucji - z 35 do 50 groszy. Dzięki tej decyzji udało się zebrać o 20 mln butelek zwrotnych więcej, ograniczając regularną stratę o 7 mln butelek. To korzyść zarówno dla Grupy, jak i dla środowiska - 20 mln odzyskanych butelek to 6 500 ton szkła i 5 500 ton emisji CO2 mniej.
W tym roku wspólnie z Kantar Millward Brown browar postanowił zbadać dlaczego wciąż nie wszyscy konsumenci zwracają butelki (ogólnopolska próba 500 osób kupujących piwo). Okazało się, że dla osób oddających butelki to nie kaucja, ale ochrona środowiska jest największym motywatorem (79 proc.). Te same osoby częściej niż inne segregują śmieci.
Z kolei osoby nieoddające butelek w opakowaniach zwrotnych akceptują stratę pieniędzy, z góry zakładając, że kaucja do nich nie wróci. U wielu konsumentów, którzy nie zwracają opakowań, oddawanie butelek budzi negatywne emocje, kojarzy się z czymś kłopotliwym, a nawet wstydliwym. Jednak podstawową barierą jest konieczność przechowywania paragonu (53 proc.) oraz brak miejsca w domu na zbieranie butelek.
Circular Economy (gospodarka o obiegu zamkniętym) to koncepcja gospodarcza, w której produkty, materiały oraz surowce powinny być używane ponownie tak długo jak to możliwe, a wytwarzanie odpadów powinno być zminimalizowane.
Koncepcja ta znalazła odzwierciedlenie w pakiecie dyrektyw przyjętym przez Komisję Europejską w postaci planu działań dotyczącym wzmacniania gospodarki o obiegu zamkniętym oraz pakiecie zmian w dyrektywach europejskich. Na plan działań składa się wdrażanie innowacyjnych rozwiązań dotyczących produkcji towarów oraz utworzenie efektywnie działającego rynku ponownego obiegu surowców wtórnych. Elementem tych działań jest tzw. Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta, w ramach której wprowadzający na rynek odpady zobowiązani są do pokrywania kosztów zbiórki i recyklingu.
