Unijne wymogi klimatyczne i wahania cen surowców wyzwaniem dla sektora energetycznego

– Rola innowacji i ich znaczenie w rozwoju gospodarczym będą zależały od tego, jak bardzo ambitne cele redukcyjne w obszarze polityki klimatycznej czy energetycznej przyjmą politycy. Spodziewamy się wraz z zapowiedziami nowej przewodniczącej-elekt Komisji Europejskiej oraz części krajów UE, że ta polityka będzie bezprecedensowo ambitna, w związku z tym znaczenie innowacji będzie coraz większe – mówi agencji Newseria Biznes Aneta Wilmańska, dyrektor Przedstawicielstwa PGNiG w Brukseli oraz wiceprzewodnicząca EU Committee w ramach IOGP.

Jak ocenia, w związku z toczoną na globalnym poziomie dyskusją o dekarbonizacji i ograniczaniu emisji dwutlenku węgla na energetyce jest w tej chwili skupiona duża uwaga. Innowacje są dla sektora szansą na sprostanie wymogom klimatycznym, a w ich wdrażaniu przodują w tej chwili bardziej zamożne państwa Europy Zachodniej i Północnej.

– Tam już nie mówi się o przejściu z węgla na gaz ziemny, ale o gospodarce wodorowej i o tym, jak zagospodarować dwutlenek węgla – mówi Aneta Wilmańska. – W kolejnych dekadach ogromne ambicje klimatyczne dotyczące redukcji dwutlenku węgla będą mobilizowały wiele sektorów, nie tylko energetyczny, lecz także przemysł energochłonny czy rolnictwo do tego, żeby inwestować w nowe technologie, które będą zmniejszały presję naszej aktywności gospodarczej na środowisko.

– Dużo mówi się o zmianach klimatycznych, transformacji energetycznej, ale chcielibyśmy od dyskusji przejść do konkretów. Przygotowaliśmy raport o roli innowacji w transformacji energetycznej sektora gazu, paliw i energii. Staraliśmy się zawrzeć w tym raporcie możliwie dużo przykładów, inspiracji, pokazać, jak inni radzą sobie z wyzwaniami transformacji energetycznej, jak mądrze używają do tego innowacji, jak wpinają nowe, nowoczesne technologie do swoich biznesów po to, żeby były one bardziej efektywne, żeby były w stanie nadążyć za liderami rynku – mówi Joanna Podgórska, dyrektor Departamentu Innowacji i Rozwoju Biznesu w PGNiG.

Wśród przykładów innowacji, jakie wymienia raport „W kierunku energii przyszłości”, są m.in. inteligentne systemy monitoringu i predykcji awarii, zastosowanie pojazdów bezzałogowych czy technologia wytwarzania wodoru z OZE w oparciu o metodę elektrolizy. Szczególnego znaczenia nabiera kompleksowa digitalizacja obszaru wydobycia i produkcji. W ostatnim czasie pojawiają się specjalne rozwiązania dla sektora typu Digital Oilfield, wykorzystywane przez największe koncerny w procesach produkcji gazu i ropy naftowej. „Cyfrowe złoże” – rozwiązanie wymyślone i stosowane przez PGNiG do zintegrowanego zarządzania złożem w celu optymalizacji działalności wydobywczej – plasuje pod tym względem polską firmę w światowej czołówce.

– Koncepcja ta łączy zarządzanie procesami biznesowymi z technologiami cyfrowymi na rzecz maksymalizacji wydajności, zmniejszenia kosztów i minimalizacji ogólnego ryzyka związanego z obszarem produkcji gazu oraz ropy naftowej. Rozwiązania typu Digital Oilfield to zastosowanie w praktyce koncepcji Przemysł 4.0. Termin ten integruje różnorodne technologie cyfrowe,  m.in. AI, IoT czy big data w celu kompleksowej automatyzacji produkcji oraz włączenia sztucznej inteligencji do procesu podejmowania decyzji – podkreślają w raporcie eksperci PwC i PGNiG.

Z raportu „W kierunku energii przyszłości” wynika, że w ciągu 5 lat globalny rynek rozwiązań typu Digital Olifield będzie wart ponad 30 mld dol., czyli o 26 proc. więcej niż obecnie.

– Dla sektora poszukiwawczo-wydobywczego innowacje są stałym elementem aktywności. PGNiG ma największą w historii spółki alokację na innowacje i działalność badawczo-rozwojową. Nie wyobrażamy sobie funkcjonowania w kolejnych dekadach bez innowacji, bez usprawnienia aktywności poszukiwawczo-wydobywczej, które pozwolą m.in. obniżyć koszty dostarczania surowca lub zwiększać bezpieczeństwo naszych pracowników – podkreśla Aneta Wilmańska.

PGNiG zamierza do 2022 roku przeznaczyć na innowacje około 700 mln zł. Od ponad dwóch lat w PGNiG działa InnVento – pierwsze w Polsce centrum inkubacyjne dla start-upów pracujących nad rozwiązaniami dla sektora naftowego i energetycznego. Spółka jest też zaangażowana m.in. w rządowy program Poland Prize prowadzony we współpracy z Fundacją Startup Hub Poland. W ramach akceleracji do końca tego roku prawie 30 zagranicznych start-upów rozpocznie swoją działalność w Polsce, by pracować nad innowacjami w energetyce.

To nie są pierwsze tego typu doświadczenie PGNiG – wcześniej we współpracy z MIT EF Poland prowadziło ścieżkę akceleracyjną w kilku rundach innego rządowego programu pod nazwą Scale UP.

– Większość projektów realizujemy w tej chwili z jednostkami naukowymi, ale także z innymi, dojrzalszymi firmami innowacyjnymi, ponieważ stojące przed nami wyzwania są po prostu bardziej złożone. Mamy również grupę takich przedsięwzięć, które realizujemy ze start-upami. One nas inspirują do zmian, zmieniają nasz sposób myślenia – mówi Joanna Podgórska.

Jak podkreśla dyrektor Departamentu Innowacji i Rozwoju Biznesu w PGNiG, nie ma uniwersalnego przepisu na sukces i przedsiębiorstwa z branży gazu, paliw i energii, które wprowadzają do swojej działalności nowe technologie, każdorazowo muszą analizować swoją sytuację i wyzwania, z jakimi się mierzą, żeby znaleźć adekwatne rozwiązania.

– Jeśli problem jest w miarę łatwy, mamy na niego środki, warto zapytać start-upy, czy mają rozwiązanie. Jest bardzo dużo różnych modeli współpracy z nimi – to mogą być tzw. hackathony, challenge, konkursy, prezentacje typu pitch days. Jeśli mamy problem złożony, bardziej technologiczny, warto poprosić o pomoc w jego rozwiązaniu jednostki naukowe. Tam jest wielu mądrych ludzi, z szeroką wiedzą i oni potrafią pomóc. Dlatego zachęcam do tego, żeby dobierać źródła innowacji do danego problemu i sytuacji, w jakiej się znajdujemy. Najlepiej po prostu to wszystko miksować – mówi Joanna Podgórska.