Wiadomości 27 maj 2020
AEC Design
Szanse dla Przemysłu 4.0 w nowej dekadzie

fot. AEC Design

Pojęcie Przemysłu 4.0 dobrze obrazuje zacierająca się granica między działaniem ludzkim a maszynowym, czyli tym znanym od podszewki i tym wypracowanym przez osiągnięcia trzech poprzednich rewolucji: mechanicznej, elektrycznej i cyfrowej. Od początku 2 dekady XXI w. obserwujemy miękkie formy współdziałania gałęzi przemysłu: zrównoważony rozwój, interoperacyjność i autonomia.[i] Muszą one charakteryzować się wielką elastycznością, gdyż jest to istotne z punktu widzenia wydajności obserwowanych obecnie zmian.

W obliczu wyzwania, jakie stawia przed gospodarką era informacji oraz niespodziewane, mające globalny sytuacje, nasuwa się pytanie – czy i w jakim zakresie zmieni się kierunek, w którym podąża przemysł oraz jak można ocenić tempo tych zmian? Na każdych błędach można się przecież czegoś nauczyć, a każde wyjście z kryzysowej sytuacji przynosi jakieś profity.

Zrównoważony rozwój: Konsumpcjonizm, a rosnące oczekiwania względem jakości

Przemysł 4.0 kojarzy nam się z dynamiką, efektywnością, operatywnością i z szerokopojętym wzrostem. „Jednakże wzrost gospodarczy nie ocali globalnego systemu – wprost przeciwnie, to on jest przyczyną kryzysu ekologicznego. Nie rozwiąże też problemu olbrzymiego przełomu technicznego – konieczność zapewnienia wzrostu pociąga za sobą opracowywanie kolejnych, coraz liczniejszych rewolucyjnych wynalazków technicznych” [ii] Właśnie dlatego IV Rewolucja Przemysłowa już na starcie ma wysoko postawioną poprzeczkę – będzie musiała złagodzić skutki przeprowadzenia tych poprzednich.

Druga strona medalu to dostępność „wszystkiego i wszędzie”. Wymaga to reagowania na zmianę świadomości konsumentów co do nabywanych dóbr materialnych. Ponadto sytuacje kryzysowe redukują potrzebę zaznaczania statusu społecznego poprzez posiadanie. Ludzie na nowo uczą się dbałości o trwałość i solidność nabywanych produktów. Porównujemy na podstawie nie tylko materialnych wskaźników, ale także w myśl zasady ‘zero waste’. Znów potrafimy planować, gospodarować i oszczędzać. Wzorem branży kosmetycznej, branże m.in.: odzieżowa, spożywcza, meblowa będą musiały zreorganizować się pod rynek zbytu.

Interoperacyjność: Nowa definicja pracownika

Obraz zachodzących zmian podkreśla kluczową u pracownika przyszłości umiejętność adaptacji do nowych zadań, ponieważ te dotychczas pełnione stają się drugoplanowe. Wpłynie to na sposób prowadzenia rekrutacji. Potrzebna będzie dywersyfikacja osobowości (nie osób!) zatrudnianych w firmie. Nie tylko pod kątem tradycyjnych wartości: doświadczenia i kwalifikacji, ale też pod kątem oceny przydatności na obsadzanych stanowiskach. Podział na zielonych, żółtych, niebieskich i czerwonych[iii] będzie w tym pomocny. Tworzone nowe miejsca pracy będą miały swój zakres obowiązków i wymiar etatu. W końcu przybiorą bardziej „ludzką twarz”, z myślą, że w razie potrzeby pracownik z danym zestawem cech bez problemu odnajdzie się w nowej roli dzięki już posiadanemu wewnętrznemu potencjałowi. Blednie potrzeba nazywania zawodów. To decentralizuje ewentualne przebranżowienie firmy do pojedynczych jednostek, które ją tworzą. W 3. dekadzie XXIw. firma to organizm o strukturze krystalicznej, nie ciało amorficzne. Położenie każdego atomu jest ważne i od ich uporządkowania zależy trwałość, a ich niekontrolowane przemieszczanie się skutkowałoby zniekształceniem ogólnej struktury. Sytuacje życiowe, w których jesteśmy zależni od innych pozwalają nam docenić ludzi pracujących w zawodach „nazwanych”. Pracują oni u podstaw funkcjonowania społeczeństwa. Na nowo obdarzymy ich należytym szacunkiem i wskażemy wysokie miejsce w długim łańcuchu kapitalistycznych potrzeb.

Autonomia: Sprężysta struktura firmy

Zarządy firm uświadamiają sobie nową definicję bezpieczeństwa. Można będzie je osiągnąć dzięki przemyślanej strategii i „planie B”, ale tylko poza dotychczasową strefą komfortu w wygniecionym fotelu sprawdzonych rozwiązań – doskonale dotartych, ale lekko już skrzypiących. Kolejny filar, na którym może opierać się firma to standaryzacja – uporządkowanym przedsiębiorstwem łatwiej jest zarządzać. Wraz z jej wprowadzeniem niezbędna będzie stymulacja pracy back-office, czyli administracyjnego i logistycznego zaplecza ludzi trzymających sposób działania organizacji w ryzach. Zapewni to operatywność i sterowność przedsiębiorstw w przypadku niepożądanych sytuacji. Zrozumienie zasady, że komunikacja to automatyzacja, pozwoli przekonać się do sztucznej inteligencji. Potrafi zrobić użytek z płynących zewsząd informacji – komunikować ze sobą systemy. Firmy, które zdecydują się na taką rewolucję będą czerpały korzyści z szybszej realizacji, lepszego dostosowania ofert do klienta i jego zadowolenia z jakości, a więc spadku kosztów produkcji. Wspomaganie pracy ludzkich rąk przez zautomatyzowane procesy wyeliminuje etapy pośrednie, uwolni dodatkowe moce przerobowe. Ppozwoli na dywersyfikację działalności firm. Skrócenie etapu produkcji pozwoli szybko adaptować go do zmieniających się potrzeb klienta. Dzięki proceduralnemu podejściu, przemysł 4.0 pozwoli też efektywniej gospodarować zasobami.

Praca zdalna źródłem oszczędności

Możliwość i nierzadko konieczność pracy zdalnej stworzyła okazję do przetestowania rozwiązań chmurowych, co stało się wręcz niezbędne. Odczarowała też zawód informatyka. Jako firma zajmująca się oprogramowaniem CAD otrzymaliśmy wiele zgłoszeń dotyczących problemów z pracą zdalną. Zarówno użytkownicy końcowi oprogramowania, jak też ich komputery nie są domyślnie przygotowane „na zaś” do nagłej zmiany sposobu pracy pod kątem wewnętrznej infrastruktury sieciowej. Uczy to na przyszłość większej ufności w cyfrowe narzędzia do współpracy. Przykładowo Microsoft Teams, Google Hangouts czy Zoom zanotowały podczas ostatnich miesięcy zwiększony popyt.[iv] W zakresie oprogramowania Autodesk klienci zainteresowali się szerzej pracą w rozwiązaniach chmurowych, np. Fusion 360 czy BIM 360. Jak wspomina Linda Freeman, dyrektor przemysłowy Rockwell Automation: „This crisis has pushed everyone to use online virtual tools, even our schoolchildren, so cultural adoption will be more widely accepted because people will have personally seen that ‘virtual’ workspaces can work”[v]. Okazuje się też, że owiana złą sławą, ze względu na brak kontrolowania pracownika, praca zdalna nie powoduje spadku wydajności: “Wiele organizacji uzna pracę zdalną jako strategie redukcji kosztów, poprawy wydajności i zwiększenia zadowolenia pracowników” [vi] (J. K., Exact Metrology).

Gotowość operacyjna

Ta cecha jest najbardziej istotna z punktu widzenia rozwoju biznesu, m.in. dla firm produkcyjnych z branż: budowlanej, architektonicznej i mechanicznej. Ich celem powinno być jak najszybsze pokonanie 3 kroków: „Phase 1 – Survival; Phase 2 – Recovery; Phase 3 – Business as Usual in the new post-crisis paradigm.”[vii] Przejście przez ten proces da odpowiedzi na pytania odnośnie słabych punktów, które wymenadrował kryzys. Jak to osiągnąć? Przez opisane sposoby: wykorzystanie sztucznej inteligencji i maszynowego uczenia, robotyczną automatyzację procesów pracochłonnych, ale nie wartościowych, wykorzystanie technologii mobilnych i narzędzi zdalnych, wdrożenie heterogeniczności produktów, a przede wszystkim zmianę myślenia na horyzontalne.

Wyjście z sytuacji nieowocnych gospodarczo terminuje pewną epokę – braku szacunku do czasu, który można było zoptymalizować już wcześniej, wykorzystując perspektywy wdrażania elastycznych rozwiązań i automatyzacji w przedsiębiorstwie. Żadne wzloty i upadki w gospodarce nie hamują jednak Przemysłu 4.0. W pewnym stopniu obnażają jedynie to, co jeszcze niedopracowane, pozwalając na rewolucję tym, którzy konstruktywnie zinterpretują niedoskonałości w swoim przedsiębiorstwie. Innowacyjny przedsiębiorca nie przyjmuje biernej postawy i pomimo czasowych trudności pragnie przeprowadzić transformację. Jeśli zdarzy się, ze będzie jednym z pierwszych, dopisze nowe pojęcia do słownika innowacyjności.

 

Autor artykułu “Szanse dla Przemysłu 4.0 w nowej dekadzie”: AEC Design

 

[i] „2030 Vision for Industrie 4.0”, Platform Industrie 4.0, Federal Ministry for Economic Affairs and Energy & Federal Ministry of education and Research
https://www.plattform-i40.de/PI40/Navigation/EN/Industrie40/Vision/vision.html
[ii] „21 Lessons for the 21st Century”, Yuval Noah Harari
[iii] „Omgiven Av Idioter”, Thomas Erikson,
[iv] „EU Zooms ahead, despite worries over app”, Politico, 15.04.20, Vincent Manancourt,
https://www.politico.com/news/2020/04/15/eu-zooms-ahead-despite-worries-over-app-188079
[v] „Perspectives Part Four: COVID-19 & manufacturing”, Smartindustry, 09.04.20, Linda Freeman, industry manager, Rockwell Automation
https://www.smartindustry.com/articles/2020/perspectives-part-four-covid-19-and-manufacturing/
[vi] „Perspectives Part Four: COVID-19 & manufacturing” , Smartindustry, 09.04.20, Jason Kleinhenz, marketing and training manager, Exact Metrology
https://www.smartindustry.com/articles/2020/perspectives-part-four-covid-19-and-manufacturing/
[vii] „What is the future for Industry 4.0 in the post Covid-19 paradigm?”, The Manufacturer, 02.04.20, John Robinson, development of SAP’s Industry 4.0 in EMEA North
https://www.themanufacturer.com/articles/what-is-the-future-for-industry-4-0-in-the-post-covid-19-paradigm/