44 polskie miasta z opracowanymi planami adaptacji do zmian klimatu

„44 polskie miasta posiadają opracowane plany adaptacji do zmian klimatu. Ich wdrożenie poprawi bezpieczeństwo oraz jakość i komfort życia mieszkańców miast. Po raz pierwszy w Polsce w jednolity sposób zidentyfikowano zagrożenia miast związane ze zmianami klimatu. Wyodrębnione zostały też sektory i obszary najbardziej podatne na te zmiany” – powiedział minister środowiska Henryk Kowalczyk.

Dziś w Warszawie uroczyście podsumowano projekt Ministerstwa Środowiska „Opracowanie planów adaptacji  do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców” (44 MPA).  Jego głównym celem była ocena wrażliwości i podatności na zmiany klimatu każdego z 44 polskich miast partnerskich i zaplanowanie działań adaptacyjnych, adekwatnych do zidentyfikowanych zagrożeń wraz ze wskazaniem ich źródła finansowania.

W wydarzeniu wzięli udział Andrzej Duda - Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Paweł Sałek - doradca Prezydenta RP ds. ochrony środowiska, Henryk Kowalczyk - minister środowiska, Sławomir Mazurek - podsekretarz Stanu w MŚ, a także eksperci zaangażowani w realizację projektu, przedstawiciele miast – partnerów projektu.

Dziękuję za to, że w naszym kraju od dwóch lat jest realizowany i właśnie dzisiaj podsumowywany program, który stanowi ewenement na skalę europejską – powiedział Prezydent RP Andrzej Duda. Dodał, że aby rozmawiać o adaptacji do zmian klimatycznych w największych miejskich ośrodkach w kraju, patrząc na ten kraj całościowo, to niewątpliwie nasz wielki sukces. To pokazuje, że myślimy, że jesteśmy krok do przodu, że mamy świadomość tego, iż narastają zagrożenia i nie tylko patrzymy na to, czy też nie udajemy, że nic się nie dzieje, ale wychodzimy do przodu i chcemy szukać możliwości rozwiązania ewentualnych przyszłych problemów – dodał.

Minister Henryk Kowalczyk podkreślił, że projekt ten ze względu na swoją skalę i zakres jest unikalną i jedyną inicjatywą tego typu w Europie, gdzie Ministerstwo wspiera lokalne władze i jednostki administracyjne, koordynując i wspólnie wypracowując rozwiązania przystosowawcze do skutków zmian klimatu dla tak dużej liczby jednostek, zachowując jednocześnie indywidualne podejście do potrzeb i uwarunkowań lokalnych.

Jak zaznaczył miasta są terenami szczególnie wrażliwymi na zmiany klimatu, w których koncentrują się najpilniejsze współcześnie wyzwania. Ocenia się, że mieszkańcy polskich miastach stanowią obecnie ponad 60% populacji kraju – skala problemu jest więc olbrzymia.

Wysoki poziom urbanizacji oznacza, że zmiany klimatu będą miały wpływ na dynamikę rozwoju miast a tym samym na jakość życia ich mieszkańców. Dlatego zwiększenie zdolności adaptacyjnych do negatywnych skutków zmian klimatu oraz wspieranie odporności na zmiany klimatu są jednym z najważniejszych elementów światowej i polskiej polityki klimatycznej – powiedział minister środowiska.

Minister Kowalczyk zwrócił także uwagę na liczne prace nad szeregiem aktów prawa europejskiego i międzynarodowego w zakresie polityki klimatycznej, które prowadzone były w ostatnich latach. Polska koncentrowała się w nich na zapewnieniu jak najlepszych warunków dla dalszego rozwoju kraju, zgodnego z duchem zrównoważonego rozwoju, przy zapewnieniu swobody i elastyczności w sposobie osiągnięcia celów redukcyjnych.

Szef resortu przypomniał również, że przyjęty w grudniu Pakiet katowicki, określany też mianem mapy drogowej realizacji Porozumienia paryskiego, podkreśla pilną potrzebę zwiększenia przez wszystkie strony porozumienia ambicji w polityce klimatycznej tak, aby zapewnić najwyższy możliwy stopień adaptacji do zmian klimatu i ograniczenia ich skutków. Wskazuje on też na pilną konieczność zwiększenia finansowania, dostępu do technologii i wsparcia przez kraje rozwinięte, tak aby wzmocnić działania podejmowane przez kraje rozwijające się.

Zagrożenia wynikające ze zmian klimatu można zauważyć nie tylko na poziomie globalnym, lecz także lokalnym. Do 2050 roku w Polsce możemy spodziewać się m.in. większej liczby dni w roku z temperaturą maksymalną wyższą od 25oC, w tym także fal upałów, wzrostu intensywności i częstotliwości opadów, większej prędkości wiatrów i częstszych huraganów czy dłuższych i silniejszych susz. To generuje wymierne i znaczące straty w gospodarce krajowej. Obrazują to chociażby skutki nawałnicy w lasach pomorskich w 2017 r., gdzie poza ogromnymi stratami materialnymi oszacowanymi na 230 mln zł (65 tys. hektarów uszkodzonych lasów, 36 tys. hektarów doszczętnie zniszczonych, straty), życie straciło wówczas 5 osób. Innym przykładem jest susza, która miała miejsce w 2018 r. – 3,5 mln hektarów upraw dotkniętych klęską, straty: 3,7 mld zł.

Nie jest zatem zaskoczeniem, że Polacy dostrzegają skutki zmian klimatu, nie traktują tego tematu jako abstrakcyjnego, odległego, ale jako realne zagrożenie.

Badania świadomości ekologicznej Polaków, które zleciliśmy w zeszłym roku pokazują, że zmiany klimatu znalazły się wśród 3 najważniejszych problemów ekologicznych, obok smogu i odpadów. Wcześniejsze badania, które prowadziliśmy, pokazują także, że Polacy oczekują konkretnych działań zarówno od władz centralnych, jak i samorządowych – powiedział wiceminister Sławomir Mazurek.

44 MPA to flagowy projekt MŚ w obszarze adaptacji do zmian klimatu i przykład praktycznej i owocnej współpracy pomiędzy rządem a samorządami największych polskich miast. Jego efektem są wypracowane strategiczne rozwiązania, które pozwalają na zwiększenie potencjału adaptacyjnego miast do skutków zmian klimatu – dodał wiceminister środowiska.

Wiceminister Mazurek zaznaczył również, że rozległe ekspertyzy oraz szereg analiz przeprowadzonych w miastach, nie spełniłyby swojej funkcji, gdyby nie zostały one dostosowane do indywidualnych potrzeb i specyfiki każdego z miast biorących udział w projekcie. A to z kolei, nie byłoby możliwe bez zaangażowania osób, które najlepiej znają lokalną specyfikę – samorządów lokalnych.

O konferencji

Podczas konferencji zaprezentowane zostały zbiorcze wyniki analiz przeprowadzonych w 44 miastach biorących udział w projekcie. Poruszono aspekty dotyczące przede wszystkim budowania partnerstwa, generowania synergii, wykorzystania dobrych praktyk, a także korzyści ze stosowania innowacyjnych technologii i rozwiązań.

Wykonawcy projektu to wiodące podmioty działające w sektorze ochrony środowiska. Konsorcjum składa się z: Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego (lider), Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowego Instytutu Badawczego, Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych oraz firmy konsultingowo-inżynierskiej Arcadis.

Inicjatywa jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz ze środków budżetu państwa.

Źródło: Ministerstwo Środowiska