Okiem praktyka 19 sty 2018
Bezpieczeństwo pożarowe obiektów handlowych

Nowoczesne obiekty handlowe to zwykle kilkukondygnacyjne, wielkokubaturowe bryły, w których jednocześnie może przebywać nawet kilka tysięcy osób. Zapewnienie im bezpieczeństwa w przypadku sytuacji kryzysowej to wyzwanie, przed jakim stają projektanci i architekci realizujący tego typu inwestycje. Planując i projektując obiekt o takiej funkcji, warto skorzystać z oferty firmy D+H, której produkty znalazły zastosowanie na wielu tego typu realizacjach w kraju i na świecie.

Centra handlowe zaczęły powstawać w Polsce od połowy lat 90. Coraz częściej przypominają one ogromne kompleksy, w których nie tylko zrobimy zakupy, ale również zjemy, obejrzymy film w kinie czy poćwiczymy na siłowni lub w klubie fitness. Nagromadzenie tak wielu funkcji oraz przebywanie w obiekcie jednocześnie kilku tysięcy osób niesie szerokie spektrum niebezpieczeństw. Jednymi z największych są dym oraz trujące gazy powstające podczas pożaru, dlatego dla ratowania życia ludzkiego konieczne jest zapewnienie właściwego systemu oddymiania. Poniżej przedstawimy kilka polskich realizacji o funkcji handlowej, w których z powodzeniem pracują rozwiązania firmy D+H.

System LSC w Galerii Kaskada w Szczecinie

Galeria, która znajduje się w ścisłym centrum Szczecina, powstała na miejscu największego niegdyś lokalu rozrywkowego w Polsce – Kombinatu Gastronomicznego „Kaskada”. Trzykondygnacyjna bryła budynku została wyznaczona na planie litery „L”. Podstawowymi materiałami kształtującymi fasady są żółty piaskowiec, czerwony klinkier oraz granit. Poprzez ich użycie nawiązano do architektury sąsiadujących budynków.

Nasza firma dostarczyła na tę realizację system oddymiania szybów windowych LSC z czujką zasysającą. To, co wyróżnia nasz produkt na tle standardowych systemów oddymiania, wyzwalanych automatycznie najczęściej poprzez punktowe czujki dymu, jest fakt, że został on stworzony stricte do szybów windowych, a nie do nich jedynie zaadaptowany. System LSC wyposażony jest w rurkę zasysająca, która biegnie przez całą wysokość szybu windowego i która posiada otwory zasysające na różnych wysokościach. Taka budowa skraca czas detekcji i realizacji, gdyż nie występują opóźnienia wynikające z wysokości szybu oraz ograniczenia swobodnego przepływu powietrza powodowane przez kabinę dźwigu. Zaletą, na jaką zwracają uwagę głównie inwestorzy, jest ponadto fakt, że system w obrębie wnętrza szybu nie wymaga serwisu. Został bowiem wyposażony w filtr, którego zadaniem jest eliminacja zabrudzeń powodujących fałszywe alarmy.

Standardowe czujki dymu wykazują w tym zakresie wysoką wrażliwość na zabrudzenia (pył, kurz, owady), co przy trudnościach z serwisowaniem takich czujek (utrudniony dostęp) dodatkowo przysparza inwestorowi i użytkownikom sporo uciążliwości.

Centra handlowe wyposażone są najczęściej w szyby windowe ze stale otwartymi otworami umieszczonymi w górnej części nadszybia. Przyczynia się to do tworzenia tzw. efektu komina, czyli przepływu ciepłego powietrza (przez nieszczelności w drzwiach szybowych) z pomieszczeń użytkowych do wnętrza szybu i stamtąd (przez otwory w nadszybiu) na zewnątrz budynku. Dochodzi przez to do niekontrolowanych utrat ciepła. System LSC za pomocą układu czujników i systemu sterowania na to nie pozwala. Klapy dymowe lub okna oddymiające mogą być automatycznie zamykane lub otwierane do wentylacji tylko w razie potrzeby. Taka praca pozwala bez problemów utrzymać wymaganą w szybie windowym temperaturę w granicach od +5° do +40° C.

Sam system powinien być przewidziany na etapie projektowania. Zgodnie z normą PN-B-02877-4:2001 dotyczącą zasad projektowania instalacji ochrony przeciwpożarowej budynków, „wymagana powierzchnia czynna klap dymowych w szybach dźwigów powinna wynosić co najmniej 2,5% powierzchni rzutu poziomego podłogi szybu dźwigowego. Powierzchnia jednego otworu pod klapę dymowa nie może być mniejsza niż 0,5 m²”. Na etapie projektu budowlanego powinno zostać uwzględnione okno lub klapy oddymiające w szybie dźwigu. W zależności od budynku należy także rozważyć miejsce zamontowania centrali sterującej systemem. W obiektach handlowych umieszcza się ją zwykle na górnej kondygnacji przylegającej klatki schodowej. Pod względem technicznym standardowy system LSC można stosować w szybach do wysokości 40 m, a powyżej przewidziane są już rozwiązania indywidualne. Wyjątek stanowią dźwigi pożarowe przeznaczone dla straży pożarnej, gdzie wymagane jest stosowanie oddymiania mechanicznego.

Sterowanie systemem oddymiania (centrale i napędy) w Galerii Ostrovia w Ostrowie Wielkopolskim

Galeria usytuowana została w sąsiedztwie drogi ekspresowej S11 – głównej arterii komunikacyjnej regionu. Jej jednokondygnacyjną bryłę kształtują metaliczne płyty elewacyjne oraz szkło. Jasne przejrzyste wnętrza są dobrze doświetlone światłem naturalnym przenikającym przez liczne świetliki.

Ostrowiecki obiekt wyposażyliśmy w system sterowania pracą okien oddymiających. W jego skład wchodzą centrale z linii RZN 43xx-E, które przeznaczone są głównie obiektom wielkokubaturowym. W tym konkretnym przypadku zastosowaliśmy centrale RZN 4332-E6 (11 sztuk) oraz RZN 4364-E12 (2 sztuki). Obie wykonane są w technice panelowej, co pozwala na dowolną kombinację linii oraz grup, a także rozszerzenie konfiguracji w przypadku zmian dokonywanych w obiekcie. Do każdej z wyżej opisanych central istnieje możliwość podłączenia 8 przycisków oddymiania i 14 czujek pożarowych na każdy panel liniowy. Centrale posiadają układ awaryjnego zasilania pozwalający na ich ciągłą pracę, w przypadku braku prądu – przez 72 godziny. W skład systemu weszły ponadto panele grupowe GE 628 V2, służące do resetowania instalacji oddymiania. Tak przygotowany system uruchamiany jest automatycznie lub ręcznie – poprzez sygnał przesyłany z czujki do centrali. W Galerii Ostrovia zastosowano przyciski oddymiania z serii RT 42. Obecnie nowa wersja tego produktu to RT 45. Przyciski oferowane są w pięciu wersjach kolorystycznych, co pozwala na ich jak najlepsze wpasowanie w wystrój architektoniczny wnętrz. Przyciski sygnalizują dodatkowo stany robocze i alarmowe. Uzupełnienie zrealizowanego zamówienia stanowiły centrale zamknięć ogniowych, które są bardzo często stosowane w obiektach handlowych. Ich rolą jest sterowanie pracą elektromagnesów umieszczanych w drzwiach lub bramach przeciwpożarowych, co pozwala na zamknięcie danych stref obiektu i uniemożliwienie dalszego rozprzestrzeniania się trujących gazów, dymu czy ognia. Na co dzień elektromagnes utrzymuje drzwi w położeniu otwartym, umożliwiając swobodne korzystanie przez użytkowników oraz transport towarów wewnątrz kompleksu.

Siłowniki i centrale do okien napowietrzających oraz drzwi w największym sklepie IKEA w Polsce

W maju tego roku w podwrocławskich Bielanach oddano do użytku największy sklep sieci IKEA w Polsce. Dotychczasowy obiekt w tamtejszym kompleksie handlowym mieścił się w jednokondygnacyjnej prostopadłościennej bryle o powierzchni 17000 m2. Nowy budynek ma trzy kondygnacje i powierzchnię 37000 m2. Na pierwszym poziomie znajduje się parking na 1450 pojazdów, a kolejne dwa zajmuje strefa handlowa. Na trzeciej mieści się ponadto część restauracyjna.

Realizację obsługiwał nasz wrocławski oddział. Dostarczyliśmy napędy łańcuchowe CDC 200/600 o wysuwie 412 mm dla okien napowietrzających otwieranych do wewnątrz. Kompaktowa konstrukcja tego rozwiązania pozwoliła na idealne dopasowanie się do profili okiennych firmy Aluprof, z których wykonano okna. Do szerszych, a co za tym idzie cięższych okien użyliśmy również napędów łańcuchowych, ale z serii KA 34-BSY, o długości wysuwu 1000 mm. Rozwiązanie to ma również kompaktową konstrukcję, mimo że wytwarza siłę pchnięcia lub ciągnięcia równą 300 N, a w przypadku modelu KA-54-BSY+ nawet 500 N. Siłowniki tej serii wyposażone są w sterowaną mikroprocesorem elektronikę silnika i synchronizację elektroniczną BSY+ (do 8 napędów w grupie). Istnieje możliwość podłączenia w szereg do trzech napędów. 
Oba modele napędów łańcuchowych mogą być pomalowane na wybrany kolor z palety RAL, co pozwoli na dostosowanie kolorystyki do dowolnego systemu okiennego. Umożliwiają one ponadto podłączenie zasilania z obu stron obudowy, a także programowanie długości wysuwu.

To jednak nie jedyne rozwiązania, jakie zastosowano w podwrocławskiej realizacji. Do sterowania pracą stolarki drzwiowej w ciągach komunikacyjnych użyto napędów z serii DDS 54/500. W sytuacji kryzysowej ich zadaniem jest otwarcie skrzydeł drzwiowych w taki sposób, aby drogi ewakuacyjne były drożne, co usprawni ewakuację, a ponadto do wnętrz mogła dostać się odpowiednia ilość świeżego powietrza. Niewielkie rozmiary napędów pozwalają na ich montaż w ościeżnicy drzwiowej lub tuż nad nią.     

Pracą napędów okiennych sterują centrale oddymiania typu RZN, a konkretnie modele RZN 4408-K, RZN 4404-K V2 i RZN 4416-M. Natomiast napędy drzwiowe podpięte są pod centrale RZN 4402-K V2. Rozwiązanie to przeznaczone jest szczególnie do dróg ewakuacyjnych i klatek schodowych. Posiada system monitorowania przewodów elektrycznych pod kątem występowania zwarcia  i przerwania.

***

Chcąc cieszyć się długą i niezawodną pracą naszych urządzeń, należy pamiętać, że ich montaż i konserwację powinny przeprowadzać specjalistyczne firmy posiadające kwalifikacje potwierdzone certyfikatem na montaż systemów oddymiania. Sama konserwacja powinna być dokonywana okresowo – nie rzadziej niż raz na pół roku, zgodnie z wytycznymi (Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów).

D+H Polska

D+H Polska http://www.dhpolska.pl

D+H Polska działa od 2000 r. jako oficjalny przedstawiciel grupy D+H Mechatronic AG w Polsce. Firma posiada cztery oddziały handlowe: we Wrocławiu, w Gdańsku, Zabrzu, Warszawie oraz biura sprzedaży: w Szczecinie, Poznaniu, Łodzi, Białymstoku i Lublinie.

Podstawą świadczonych usług jest indywidualne podejście do potrzeb klienta na wszystkich etapach realizacji inwestycji. Skoordynowane planowanie i zarządzanie projektem sprawia, że montowane systemy są harmonijnie zintegrowane z architekturą obiektu i uwzględniają aspekty ekonomiczne realizacji.