PEP2040 pod lupą Forum Energii

W ramach ogłoszonych przez Ministerstwo Energii konsultacji, Forum Energii przeprowadziło szczegółową analizę projektu Polityki energetycznej Polski do 2040 roku (PEP2040). Dla poszerzenia pola dyskusji opracowaliśmy i przeanalizowaliśmy również scenariusz alternatywny.

Aleksandra Gawlikowska-Fyk, kierownik projektu Elektroenergetyka zwraca szczególną uwagę na kwestię kosztów - W przedstawionym projekcie polityki energetycznej brakuje odpowiedzi na pytanie, jak Ministerstwo Energii zamierza minimalizować koszty modernizacji energetyki i ograniczyć wzrost cen prądu.

Joanna Maćkowiak-Pandera, prezes Forum Energii dostrzega niebezpieczeństwo związane z prawdopodobnym opóźnieniem projektu elektrowni jądrowych -  Istnieje zagrożenie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w latach 30., kiedy atom nie powstanie, a węgiel brunatny zakończy swój żywot. 

Andrzej Rubczyński, dyrektor ds. strategii ciepłownictwa ocenia, że projekt polityki energetycznej w niewystarczającym stopniu odnosi się do ciepłownictwa. Ciepłownictwo sprowadzone jest jedynie do sieci i systemów ciepłowniczych, a to jedynie jedna trzecia obszaru zaopatrzenia w ciepło. Brak kompleksowego spojrzenia, czyli uwzględniania ogrzewania indywidualnego oraz ciepła przemysłowego, oznacza że poprawa jakości powietrza nie jest częścią polityki energetycznej państwa. Nie wykorzystujemy też potencjału efektywności energetycznej.

Najważniejsze uwagi Forum Energii do projektu Ministerstwa Energii

• Istnieje wiele ryzyk związanych z zaproponowanym w PEP2040 scenariuszem, które mogą zagrozić bezpieczeństwu energetycznemu państwa:
  • Ryzyko niedoborów mocy w systemie energetycznym po wyłączeniu elektrowni na węgiel brunatny i przy wysoce prawdopodobnym opóźnieniu realizacji elektrowni jądrowych.
  • Ryzyko dużego wzrostu hurtowych cen energii elektrycznej ze względu na brak optymalizacji kosztów. Pogorszenie konkurencyjności polskiej gospodarki w  Europie.
  • Ryzyko nadmiernie rosnącego importu energii elektrycznej do Polski ze względu na znaczne różnice cenowe.
• W dokumencie brakuje odniesienia do wspólnie uzgodnionych celów energetyczno-klimatycznych, szczególnie w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej.  Analizy Forum Energii wskazują, że możliwe jest bardziej ambitne ograniczenia emisji, nawet bez atomu.
• PEP2040 nie uwzględnia nadchodzących zmian na europejskim rynku energii wprowadzanych m.in. przez tzw. pakiet zimowy („Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”) oraz kodeksy sieci.
  • W obszarze rynku energii konieczne jest nadanie priorytetu poprawie elastyczności systemu energetycznego, co poprawi bezpieczeństwo dostaw i ograniczy w dłuższej perspektywie koszty systemu energetycznego.
  • Brakuje odniesienia do strategii budowy wewnętrznego rynku energii. Zobowiązanie  do jego współtworzenia wynika z Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Odblokowanie potencjału istniejących połączeń i ich rozbudowa może znacząco obniżyć koszty funkcjonowania polskiego systemu energetycznego.
• Perspektywa roku 2040 jest zbyt krótka dla polityki energetycznej państwa. Horyzont planowania w Unii Europejskiej to rok 2050.
• PEP2040 nie odnosi się do kwestii  efektywności kosztowej. Bez podania przyczyn proponuje się wycofanie z energetyki wiatrowej na lądzie, mimo, że to najtańsze źródło energii odnawialnej. Jednocześnie nadal utrzymuje się plan budowy elektrowni jądrowej, mimo, że to bardzo droga opcja dostarczania energii.
• Prognozy wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną nie zostały uzasadnione w PEP2040 i nie znajdują potwierdzenia w planach elektryfikacji ciepłownictwa i transportu.
• PEP2040 w niewystarczającym stopniu odnosi się do ciepłownictwa, zwłaszcza biorąc pod uwagę skalę wyzwań związaną z poprawą jakości powietrza.
• Generalnie PEP2040 nie dostrzega trendów związanych z nowymi technologiami np. magazynowaniem energii, nową rolą konsumentów, rosnącym znaczeniem energetyki rozproszonej.

Biorąc pod uwagę ryzyka związane z realizacją zaproponowanego w PEP2040 scenariusza, zdecydowaliśmy się zaprezentować scenariusz alternatywny. Elementem naszych analiz było modelowanie wykonane przez międzynarodową firmę konsultingową Enervis.

Szczegółowe uwagi do PEP2040, a także wyniki analizy porównującej skutki ekonomiczne i środowiskowe scenariusza PEP2040 oraz scenariusza alternatywnego są do pobrania w załącznikach.

Tytuł opracowania: "PEP2040 pod lupą Forum Energii"
Data publikacji: styczeń 2019 r.
Autorzy: dr Aleksandra Gawlikowska-Fyk, dr Joanna Maćkowiak Pandera
Współpraca: Andrzej Rubczyński, Rafał Macuk

Źródło: Forum Energii