Małe i średnie firmy niewiele patentują

Łączna liczba wszystkich zgłoszonych wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych oraz znaków towarowych wyniosła w ubiegłym roku nieco ponad 20 tys. Prezes Urzędu Patentowego Alicja Adamczak ocenia, że na około 2 mln działających w Polsce firm liczba zgłoszeń wciąż jest relatywnie niewielka, zwłaszcza ze strony małych i średnich przedsiębiorstw. Urząd chce to zmienić i pokazać firmom, jakie korzyści mogą czerpać z takiej ochrony. Dlatego w tym roku wystartuje z usługą „IP dla biznesu”, która będzie dopasowana do każdej firmy indywidualnie. Podobna działa już m.in. we Francji, Niemczech czy Austrii. 

– Chcemy pobudzić do kreatywnego działania małe i średnie przedsiębiorstwa, które często – nie wiedząc bądź nie mając wiedzy o konieczności ochrony praw własności przemysłowej – nie dokonują żadnych zgłoszeń, choć mają potencjał w tym zakresie. Dlatego za fundusze unijne będziemy realizować projekt dla MŚP. Mamy nadzieję, że w efekcie nastąpi pobudzenie – do Urzędu Patentowego będzie wpływać więcej zgłoszeń i będzie więcej wdrożeń –mówi agencji Newseria Biznes Alicja Adamczak, prezes Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej.

W ubiegłym roku do Urzędu Patentowego zgłoszono 5 344 wynalazków i wzorów użytkowych. To o 5,8 proc. więcej niż w 2017 roku. Liczba udzielonych praw ochronnych sięgnęła 3 796 i wzrosła nieznacznie, o 2,2 proc. rok do roku. Blisko połowa (48 proc.) zgłoszeń wpłynęła w ubiegłym roku od podmiotów sektora gospodarki, za 30 proc. odpowiadały uczelnie wyższe. Dalej uplasowały się osoby fizyczne (15,3 proc.) oraz instytuty badawcze i jednostki naukowe PAN (6,7 proc.).

Łączna liczba wszystkich zgłoszonych (w trybie krajowym) wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych oraz znaków towarowych wyniosła w ubiegłym roku nieco ponad 20 tys. Natomiast liczba przyznanych patentów, praw ochronnych oraz praw z rejestracji na przedmioty własności przemysłowej sięgnęła prawie 16,2 tys.

Prezes UPRP podkreśla, że posiadanie patentu czy zastrzeżonego znaku towarowego oznacza dla firmy długą listę korzyści: wzrost jej wartości, wyższe przychody, większą konkurencyjność. Ułatwia też dochodzenie swoich praw na drodze cywilno-prawnej.

Urząd Patentowy chce zwiększyć świadomość przedsiębiorców i pokazać im, jakie korzyści mogą czerpać z takiej ochrony. Dlatego w tym roku wystartuje z projektem „Usługa IP dla biznesu” (ang. Intellectual Property, własność intelektualna), współfinansowanym ze środków UE. Ma on w przystępny i zrozumiały sposób przybliżyć przedsiębiorcom kwestie własności intelektualnej.

– Chodzi nam o to, żeby pobudzić kreatywność, innowacyjność i pokazać możliwość czerpania z tego korzyści dla zaspokajania potrzeb społecznych, ale też – co jest bardzo ważnym aspektem – żeby trafić w niszę techniczną, która oczekuje nowych, przełomowych rozwiązań – podkreśla Alicja Adamczak.

„Usługa IP dla biznesu” będzie indywidualna, szyta na miarę każdego przedsiębiorcy. Zakłada dwie wizyty w jego siedzibie. W trakcie pierwszej zostanie przeprowadzony wywiad, który pozwoli zebrać informacje o dotychczasowej działalności firmy, planach eksportowych i tych dotyczących B+R. Następnie urząd opracuje raport zawierający rekomendacje dla firmy (obejmujący m.in. kwestie praw autorskich, tajemnicy przedsiębiorstwa, zarządzania własnością intelektualną i prawa własności przemysłowej). Po tym jeszcze raz spotka się z przedsiębiorcą, żeby go omówić. W rok później zostanie przeprowadzona ankieta ewaluacyjna, która ma pokazać, na ile usługa okazała się dla firmy wartościowa.

Podobne usługi świadczone są już przez urzędy patentowe w wielu krajach europejskich (np. w Austrii, Chorwacji, Danii, Francji, Rumunii, Serbii, Słowacji, Wielkiej Brytanii oraz na Węgrzech). We Francji od momentu jej wprowadzenia w 2004 do 2016 roku skorzystało z niej blisko 10 tys. małych i średnich firm, z których 85 proc. oceniło ją pozytywnie.

Alicja Adamczak podkreśla, że na rozwój własności przemysłowej znacząco wpływa świadomość społeczna dotycząca praw własności intelektualnej i ich znaczenia dla gospodarki. Dlatego w tym roku UPRP planuje szereg działań, które mają ją zwiększyć.

– To istotne dla rozwoju gospodarczego, dla zaspakajania potrzeb społecznych w określonych dziedzinach, ale również dla osiągnięcia pewnej osobistej satysfakcji finansowej, bo wdrożenie innowacyjnego rozwiązania wiąże się z korzyściami finansowymi – nie tylko dla wdrażającego, lecz także dla twórców. W związku z tym chcemy upowszechnić wśród nauczycieli i młodzieży ze szkół ponadpodstawowych kwestie dotyczące ochrony własności przemysłowej czy szerzej intelektualnej, bo uwzględnimy również aspekty prawa autorskiego – mówi Alicja Adamczak.

Jak podkreśla, Urząd Patentowy jest w trakcie informatyzacji, która ma z jednej strony usprawnić jego pracę i przyspieszyć proces wydawania decyzji, a z drugiej uprościć procedury dla wnioskujących.

– Staramy się przede wszystkim rozwinąć i zrealizować platformę informatyczną dla UPRP. To usprawni nie tylko procedowanie wewnątrz urzędu, lecz także komunikację z użytkownikami, dając im gotowe propozycje różnego rodzaju wniosków, ankiet itp. Będzie szybciej, taniej i efektywniej – mówi Alicja Adamczak.

Od początku swojego istnienia, w trakcie 100 lat działalności Urząd Patentowy RP udzielił ponad 229 tys. patentów na wynalazki i zarejestrował ponad 69 tys. wzorów użytkowych, 42 tys. wzorów przemysłowych i modeli oraz ponad 465 tys. znaków towarowych. Łącznie w tym okresie do UPRP wpłynęło ponad 1,2 mln zgłoszeń.

Na koniec grudnia ubiegłego roku w Polsce prawnie chronionych było blisko 328 tys. przedmiotów własności przemysłowej. Średni czas od zgłoszenia do wydania decyzji o udzieleniu patentu wynosi w Polsce 3 lata w przypadku wynalazków oraz rok i 8 miesięcy w przypadku wzorów użytkowych.