Branża nieruchomości spodziewa się w tym roku odbicia po pandemii
Branża nieruchomości spodziewa się w tym roku odbicia po pandemii. Na początku 2021 r. zaledwie co czwarty uczestnik sektora nieruchomości komercyjnych spodziewał się pogorszenia warunków gospodarczych w Europie Środkowej. To zdecydowana poprawa w porównaniu z drugim kwartałem minionego roku, gdy twierdziło tak 93 proc. z nich. Jednakże, jak wynika z trzeciej edycji badania przeprowadzonego przez firmę doradczą Deloitte „Real Estate Confidence Survey for Central Europe”, deweloperzy i inwestorzy wciąż dostosowują swoje strategie do nowych warunków.
Badanie „Real Estate Confidence Survey for Central Europe” przeprowadzono już po raz trzeci wśród członków zarządów, menadżerów i specjalistów działających w branży nieruchomości. Przede wszystkim w Polsce, Czechach, na Węgrzech i w Rumunii, a także na terenie całej Europy Środkowej. Wcześniejsze edycje odbyły się w 2019 oraz w 2020 roku, gdy ze względu na szybko zmieniające się okoliczności spowodowane wybuchem pandemii, zostało ono podzielone na dwie tury. W styczniu (I kwartał) i kwietniu (II kwartał).
Poprawa nastrojów na rynku nieruchomości
Z wcześniejszych edycji badania wynika, że respondenci przewidywali utrzymanie stabilnego rozwoju środkowoeuropejskiego rynku nieruchomości. Pierwszy kwartał minionego roku zmienił zasadniczo to nastawienie. W kwietniu 2020 r. aż 93 proc. respondentów spodziewało się pogorszenia warunków gospodarczych w regionie.
Początek tego roku przyniósł kolejne odwrócenie panującego trendu. Tylko 24 proc. odpowiedzi było zdecydowanie pesymistycznych, co jest wynikiem podobnym do uzyskanego w 2019 r. Z kolei 37 proc. badanych uważało, że klimat gospodarczy pozostanie stabilny. Natomiast 39 proc. – co stanowi największy udział we wszystkich edycjach raportu – miało wobec gospodarki pozytywne oczekiwania.
Okazje do inwestowania
Najnowsze badanie Deloitte pokazuje, że sytuacja na rynku nieruchomości jest oceniana znacznie bardziej optymistycznie. W porównaniu do drugiej edycji badania, przeprowadzonego w minionym roku. Ankieta wykazała rekordowy odsetek odpowiedzi o pozytywnych oczekiwaniach w zakresie aktywności rynkowej (46 proc.) i wolumenu transakcji (48 proc.) w całym regionie Europy Środkowej. Tylko co piąty respondent przewiduje spadek ogólnej aktywności rynkowej. Jest to wskazanie zbliżone do tego sprzed pandemii, kiedy taką odpowiedź wybrało prawie 20 proc. pytanych. Na początku 2021 r. oczekiwania dotyczące wzrostu dostępności nowych produktów inwestycyjnych w regionie CE nadal były silne. Tak prognozuje 58 proc. badanych i jest to wzrost o 5 p.p. w porównaniu z drugim kwartałem 2020 r.
W porównaniu z poprzednimi edycjami badania, rośnie zainteresowanie branżą logistyczną i mieszkaniową, w tym mieszkań na wynajem. Sektory te zostały wskazane przez uczestników ankiety jako najbardziej odporne na negatywne skutki pandemii. 30% deweloperów zamierza skupić się na sektorze logistycznym i łącznie aż 35 proc. na sektorze mieszkaniowym. W przypadku inwestorów to odpowiednio 25 proc. dla sektora logistycznego i 38 proc. wskazań sektora mieszkaniowego. Dodatkowo, ankietowani spodziewają się największej konkurencji o nowe projekty inwestycyjne w 2021 r. właśnie na rynku nieruchomości logistycznych.
Oczekiwania co do wzrostu konkurencji w tym sektorze są między innymi napędzane rosnącą rolą e-commerce.
Nastroje w pierwszych miesiącach po wybuchu pandemii nie były jednak tak optymistyczne. W kwietniu 2020 r. 88 proc. respondentów spodziewało się spadku aktywności rynkowej w nadchodzących miesiącach. 75 proc. z nich uważało, że ogólna wartość transakcji spadnie. Dla rynku polskiego te wartości wynosiły odpowiednio 81 i 79 proc., a dla czeskiego 80 i 60 proc.
Deweloperzy, inwestorzy i doradcy
Tegoroczne badanie Deloitte wykazało, że prawie 45 proc. deweloperów, 72 proc. inwestorów i 81 proc. doradców wprowadziło zmiany w swoich strategiach na 2020 rok.
Wybuch pandemii spowodował również zmianę poglądów deweloperów na temat największych wyzwań, przed którymi stoją. Przed kryzysem ich największą bolączką było pozyskanie gruntów pod zabudowę, rosnące koszty materiałów i robót budowlanych. Ponadto dostępność i koszty siły roboczej. Jednak od drugiego kwartału minionego roku głównym zagadnieniem wskazanym przez nich w ankiecie jest komercjalizacja.
Prawie połowa inwestorów ankietowanych w tym roku uważa, że w nadchodzących miesiącach rentowność ich aktywności ustabilizuje się. A tylko jeden na pięciu przewiduje jej pogorszenie. Jedna trzecia prognozuje natomiast poprawę. Opinie te są zbliżone do tych wyrażonych przed wybuchem pandemii. Jednak wyraźnie różnią się od wskazań z drugiego kwartału minionego roku, gdy 56 proc. badanych wypowiadało się negatywnie. O stabilizacji wspominało 31 proc., a o pozytywach – tylko 13 proc.
Źródło: Deloitte
